Edukacja przedszkolna w drodze do zrównoważonego rozwoju

Sprawozdanie z konferencji dla dyrektorów i nauczycieli przedszkoli organizowanej 21 września 2015 r. w Warszawie w ramach ogólnopolskich obchodów Dnia Przedszkolaka.

Temat konferencji „Edukacja przedszkolna w drodze do zrównoważonego rozwoju” organizowanej przez Polski Komitet OMEP, Zakład Wczesnej Edukacji Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie i Urząd Dzielnicy Wola m.st. Warszawy zgromadził wielu prelegentów i uczestników w tym: nauczycieli przedszkoli, dyrektorów, przedstawicieli władz oświatowych i samorządowych. Patronat honorowy objął Rzecznik Praw Dziecka, Minister Edukacji Narodowej i Prezydent m.st Warszawy. Patronem medialnym wydarzenia było czasopismo dla wychowawców i rodziców Przedszkolne ABC.

Aktualność problematyki i szerokie spektrum zagadnień związanych z edukacją najmłodszych obywateli wzbudziła żywą debatę społeczną.

Spotkanie naukowo – dydaktyczne otworzył Krzysztof Strzałkowski, Burmistrz Dzielnicy Wola m.st. Warszawy, który w swoim wystąpieniu zwrócił uwagę na zmiany związane z upowszechnieniem oświaty przedszkolnej w ostatnich latach na terenie Warszawy. Następnie Prezes KP OMEP Anna Wróbel zaprezentowała historię ustanowienia i obchodów Dnia Przedszkolaka w Polsce oraz wkład organizacji w upowszechnienie święta przedszkolaków i nauczycieli.

Na istotę demokratyzacji życia w przedszkolu i egzemplifikacje praktyczne zwróciła uwagę prof. Józefa Bałachowicz (APS w Warszawie) podczas wykładu wprowadzającego „Edukacja przedszkolna- edukacją demokratyczną”.

Uczestnicy konferencji podczas panelu dyskusyjnego „Przedszkole jako miejsce demokratyzacji: późno, czy zbyt wcześnie” mieli sposobność odnieść się do zaprezentowanych przez prelegentkę. Również Naczelnik Wydziału Wspierania Rozwoju Dziecka i Edukacji Przedszkolnej MEN Aleksander Tynelski przedstawił dążenie ministerstwa do wysokiej jakości przedszkoli i stan upowszechnienia edukacji małego dziecka szczególnie na wsi. Piotr Kowalczuk , Wiceprezydent Miasta Gdańsk, w dyskusji podkreślił kontekstowość edukacji do zrównoważonego rozwoju najmłodszych obywateli i ogromne znaczenie jakości środowiska. Zastępca Burmistrza Dzielnicy Wola m.st. Warszawy Grażyna Orzechowska-Mikulska zaakcentowała wkład nauczycieli i rodziców w uczeniu dzieci swoich praw i obowiązków oraz tworzeniu nowych wzorców zachowań związanych ze świadomością podejmowania decyzji.

Ważnym elementem debaty naukowej „Edukacja przedszkolna w drodze do zrównoważonego rozwój” było zagadnienie samodzielności dziecka jako rudymentarna właściwość funkcjonowania społecznego dziecka. Jolanta Andrzejewska, dr hab. UMCS w Lublinie, w wystąpieniu przedstawiła szerokie rozumienie samodzielności obejmujące samodzielne wykonywanie prostych czynności i funkcjonowanie w grupie przedszkolnej, samodzielne organizowanie miejsca pracy i procesu ucznia się. Samodzielność, zdaniem prelegentki, jako dyspozycja dziecka wiąże się z jego aktywnością w środowisku społecznym i powstawaniem autonomii wewnętrznej przejawiającej się poczuciem kontroli własnych działań.

Ewa Lewandowska, dr APS w Warszawie wskazała na pilną potrzebę rozszerzenia przestrzeni edukacyjnej przedszkolaka i wzbogacenia jej elementami znajdującymi się poza salą przedszkolną. Prezentowany materiał fotograficzny stanowił doskonały przykład twórczych rozwiązań zagospodarowania korytarzy w placówkach w Polsce oraz zagranicą.

Zrównoważony rozwój ma charakter społeczny i podmiotowy. Aldona Kopik, dr UJK Kielce, zwróciła uwagę na osobowy wymiar rozwoju. Prezentując teorie inteligencji wielorakich i teorię umysłów wykazała, że dla jakości edukacji przedszkolnej ważne jest respektowanie indywidualnych umiejętności i zdolności.

W prelekcji „Educating young children to sustainability”, Nektarios Stellakis, Assistant Profesor University of Patras z Grecji, zaakcentował, że w edukacji do zrównoważonego rozwoju ważna jest solidarność społeczna w zakresie problemów cywilizacyjnych np. biedy, bezrobocia, wykluczenia społecznego, zróżnicowania między rozwiniętymi i rozwijającymi się państwami świata.

Ewa Lewandowska Wiceprezes PK OMEP zaprezentowała apel Światowej Organizacji OMEP „Klucz do przyszłości świata”, opracowany w lipcu 2015 r. w Waszyngtonie i skierowany do wszystkich nauczycieli wczesnej edukacji. Autorzy deklaracji zwracają uwagę na konieczność respektowania dla przyszłych pokoleń celów i funkcji polityki do zrównoważonego rozwoju.

Spotkanie naukowe bogate było w inspiracje praktyczne dla nauczycieli wczesnej edukacji. Miejscem konferencji była sala posiedzeń Rady Dzielnicy Wola m. st. Warszawy, którą ozdabiała galeria zdjęć współczesnej i historycznej Warszawy. Wystrój Sali sprzyjał wyjątkowej atmosferze całego spotkania. Uczniowie z Zespołu Szkół im. Michała Konarskiego wzbogacili debatę praktyków i teoretyków edukacji przedszkolnej wykwintną oprawą gastronomiczną. Natomiast uczniowie z Zespołu Szkół Fototechnicznych zadbali o obsługę fotograficzną uroczystości. Przedsięwzięcie wspierały Firmy: Moje Bambino, Nowa Szkoła oraz Funiversity.

Konferencja była projektem współtworzonym przez kilka środowisk. Dzięki wspólnym wysiłkom zostały podjęte kolejne działania w celu propagowania edukacji dla zrównoważonego rozwoju oraz postrzegania małego dziecka jako przyszłego członka dorosłego społeczeństwa.

Konferencji towarzyszył imprezy zorganizowane dla dzieci z wolskich przedszkoli a koordynowane przez Przedszkole nr 74 Przy Zielonym Wzgórzu, Przedszkole 47 Mali Artyści oraz Przedszkole 253 Akademia Pana Kleksa:

• „Razem szczęśliwsi”, festyn integracyjno-sportowy – plac przy ul. Krochmalnej
• „Podróż po Europie” – Ogród Jordanowski, ul. Ludwiki 2/4
• „Festyn Młodych Odkrywców” – Przedszkole nr 253, ul. Antka Rozpylacza 2.

W przerwie konferencji radość dzieci podczas zabawy i doświadczania obserwowali specjalni goście: Zastępca Burmistrza Dzielnicy Wola m.st. Warszawy Grażyna Orzechowska-Mikulska, Naczelnik Wydziału Wspierania Rozwoju Dziecka i Edukacji Przedszkolnej MEN Aleksander Tynelski, Magdalena Pater z Biura Rzecznika Praw Dziecka, prof. Józefa Bałachowicz,i dr Ewa Lewandowska z APS, Piotr Kowalczuk, Wiceprezydent Miasta Gdańsk, Rzecznik Praw Dziecka oraz Nektarios Stellakis, Assistant Profesor University of Patras z Grecji.