Europejska Konferencja OMEP na Cyprze

Uczestników konferencji gościła Nikozja, która jest naukowym, kulturalnym i finansowym centrum Cypru, jednym z najbardziej atrakcyjnych, zabytkowych miast we wschodniej części Morza Śródziemnego. W programie gospodarze przewidzieli zwiedzanie miasta z przewodnikiem. Wyjątkowy, wielokulturowy charakter Nikozji zachwycił wszystkich. Niezwykle interesujący był również wyjazd do Choirokoitia (Khirokitia), jednego z najważniejszych prehistorycznych miejsc we wschodnim obszarze Morza Śródziemnego. Ze względu na szczególne znaczenie w poznaniu szczegółów życia ludności zamieszkującej ten teren 7000 lat p. n. e, cały obszar wykopalisk w 1998 roku umieszczono na liście dziedzictwa kulturowego UNESCO.

Tradycja, kultura i sztuka starożytnej Grecji oraz Cypru, żywe we współczesnej edukacji najmłodszych obywateli tych państw, były przedmiotem wykładów plenarnych, dyskusji naukowych, przykładów dobrych praktyk, a także prezentacji najnowszych badań (z różnych dziedzin). Patronat nad konferencja, nazwaną przez organizatorów hellenistyczną, przyjęły Ministerstwo Edukacji i Kultury Cypru oraz greckie Ministerstwo Edukacji i Kształcenia.

W spotkaniu uczestniczyło około 500 delegatów środowisk akademickich, naukowców i nauczycieli z 17 europejskich krajów oraz liczna grupa studentów z Uniwersytetu Europejskiego w Nikozji. Obok obrad plenarnych uczestnicy wzięli udział w sesjach naukowych, prezentacjach plakatowych, dyskusjach panelowych i warsztatach. Ich tematem były najnowsze odkrycia w dziedzinie twórczości i edukacji we wczesnym dzieciństwie.

Polskie akcenty pojawiły się podczas sesji plakatowych i prezentacji multimedialnych. Wystąpienia w tej części obrad przedstawiły prof. nadzw. dr hab. Jolanta Karbowniczek z Wyższej Szkoły Filozoficzno – Pedagogicznej „Ignatianum” w Krakowie, prof. nadzw. dr hab. Anna Klim-Klimaszewska i dr Ewa Jagiełło z Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, dr Ewa Lewandowska z Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie oraz dr Lidia Pawelec z Akademii Świętokrzyskiej im. Jana Kochanowskiego w Kielcach.

Konferencji towarzyszyło Europejskie Zgromadzenie Prezesów krajowych organizacji OMEP, któremu przewodniczyła Milada Rabušicová – wiceprezydent Światowej Organizacji OMEP. Jak co roku spotkanie poświęcone było aktualnym problemom naszego Regionu. Zebranym przekazano informacje na temat II części projektu Światowej Organizacji OMEP realizowanego w ramach Edukacji dla Zrównoważonego Rozwoju. W dyskusję na temat realizacji tego projektu włączyło się wiele osób. Kilka krajów, między innymi Polska, zorganizowało krajowe i regionalne konferencje oraz warsztaty na temat ESD, przygotowano też różne projekty dotyczące ekologii i kultury. Ingrid Engdahl ze Szwecji podziękowała wszystkim, którzy włączyli się w II etap prac i przedstawiła plany przyszłych działań, w tym potrzebę włączenia w działania na rzecz ESD rodziców i profesjonalistów.

W dalszej części spotkania, w imieniu Polskiego Komitetu OMEP, głos zabrała Anna Wróbel. Zaprosiła zebranych do udziału w Europejskiej Konferencji OMEP w 2012 roku. Konferencja „Szacunek dla dziecka” odbędzie się w dniach 17 – 25 kwietnia, w Warszawie. Pani Wróbel zaprosiła przyjazdu do Warszawy. Prezentacja polskiej delegacji wzbudziła duże zainteresowanie zebranych. Do problemu wielokulturowości nawiązał również Marek Kadalec (Czechy), który omówił postęp prac nad programem edukacji wielokulturowej dla przedszkolaków. Program zakłada rozpowszechnianie przykładów dobrych praktyk, międzynarodową wymianę nauczycieli, warsztaty oraz spotkania studyjne w celu doskonalenia metod nauczania języka obcego (angielskiego). Marek Kadlec zachęcał do udziału w tym programie inne kraje, proponując pozyskanie środków z funduszy unijnych (Program Grundtvig).

Tradycją spotkań członków OMEP są wizyty w placówkach oświatowych. Tym razem uczestnicy mieli możliwość obejrzenia zajęć prowadzonych z dziećmi w trzech przedszkolach. Były to dwa przedszkola publiczne i jeden oddział przedszkolny w prywatnej szkole podstawowej. Podczas wizyt omawiane też były założenia polityki oświatowej Cypru.

Edukacją przedszkolną na Cyprze objęte są dzieci w wieku od 3 do 5 lat i 8 miesięcy. Placówki, w których są wolne miejsca, przyjmują także młodsze dzieci. Pierwszeństwo przyjęcia do przedszkoli mają dzieci z rodzin o bardzo niskich dochodach, rodzin z czwórką lub większą liczbą dzieci, dzieci osób ubiegających się o azyl polityczny i uchodźców oraz dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Wszystkie przedszkola (nipiagogia), zarówno publiczne, społeczne jak i prywatne podlegają Ministerstwu Edukacji i Kultury. Przedszkola społeczne – tworzone we współpracy ze stowarzyszeniami rodziców – otrzymują państwową dotację, pokrywającą znaczną część kosztów utrzymania placówki. Do 4 lat i 8 miesięcy edukacja jest nieobowiązkowa. Decyzję o zapisaniu dziecka do przedszkola podejmują rodzice, którzy wnoszą za tę opiekę opłatę. Dla dzieci w wieku od 4 lat i 8 miesięcy do 5 lat i 8 miesięcy edukacja przedszkolna jest obowiązkowa i bezpłatna. Dzieci mogą realizować obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne w publicznych lub prywatnych przedszkolach oraz w oddziałach przy szkołach podstawowych.

Szkoła podstawowa (dimotiko scholeio) jest obowiązkowa i bezpłatna dla dzieci do ukończenia 11 lat i 8 miesięcy. Państwo oferuje uczniom szkół podstawowych bezpłatne podręczniki, materiały plastyczne, pomoce dydaktyczne.

W przedszkolach, które odwiedzili uczestnicy konferencji, obserwowane zajęcia przebiegały z wykorzystaniem metody projektu, zabaw dramatycznych, twórczości plastycznej oraz edukacji matematycznej. We wszystkich placówkach dzieci realizowały zadania w zespołach, lub indywidualnie. Grupowe zabawy organizowane były w ogrodzie. Problemy, które rozwiązywały przedszkolaki były zróżnicowane. Najwyraźniej można to było zaobserwować w czasie aktywności podejmowanych przez dzieci w przedszkolu „Mana” istniejącym przy społecznej szkole podstawowej. Profil przedszkola widoczny był w wyposażeniu dziecięcych sal. Zgromadzono w nich klocki rozwijające myślenie matematyczne, różnorodne figury geometryczne i gry dydaktyczne. W salach znajdowały się komputery z edukacyjnymi programami doskonalącymi umiejętność logicznego myślenia. Przedszkolaki były w trakcie realizacji projektu „Dom”. W każdym wolnym miejscu urządzone były wystawki przestrzennych i płaskich prac plastycznych nawiązujących do tego tematu: ulepione z gliny makiety starożytnych domostw z pełnym ich wyposażeniem; geometryczne kompozycje; plany zagospodarowania przestrzeni miejskiej; makiety nowoczesnych osiedli. Na uwagę zasługiwała różnorodność technik i ciekawe materiały plastyczne z jakich tworzone były prace.

Metoda projektu dominowała również w kolejnym, tym razem publicznym przedszkolu, które odwiedzili uczestnicy konferencji. Dzieci pracowały w zespołach, a ich aktywność związana była ze zgłębianiem tematów „Warzywa” i „Motyle”. W tym dniu sale przedszkolne zamieniono na pracownie artystyczne. Dzieci malowały, lepiły, rysowały i tworzyły różne kompozycje inspirowane warzywami i życiem owadów. Część zadań przedszkolaki podejmowały w kącikach edukacyjnych (przyrodniczym, matematycznym, komputerowym).

W trzecim przedszkolu – również publicznym – dzieci zaprezentowały cypryjskie tańce narodowe, przestawiły spektakl osnuty na baśniach ludowych i zabawy przy muzyce.

Konferencja na Cyprze była bardzo interesująca. Podjęty przez organizatorów temat kreatywności i jej związku z wczesną edukacją dzieci jest aktualny również w naszym kraju. Hasło odkrywania talentów przełożone na obowiązkowe wspieranie mocnych stron jakie posiada każde dziecko, powinno stać się jednym z ważniejszych wyzwań, przed którym stoją nie tylko nauczyciele przedszkoli. Planowana w przyszłym roku konferencja „Szacunek dla dziecka”, wpisująca się w obchody Roku Korczakowskiego, będzie szansą do szerszej dyskusji na ten temat.

Więcej na temat Europejskiej Konferencji OMEP na Cyprze będzie można znaleźć w czasopiśmie „Wychowanie w Przedszkolu” nr 9/2011

Małgorzata Narożnik