Rola literatury w rozwoju dzieci przedszkolnych

Pierwszą, a zarazem najbardziej ulubioną, literaturą dziecka jest bajka.  To ona rozszerza świat jego myśli, daje przeżycia, których dziecko dotąd nie znało. Karmi strawą duchową, która umożliwia zdobycie wiedzy o rzeczach nieznanych. Pełni rolę wychowawcy – moralizatora. Najważniejszym jednak zadaniem bajki jest nie tyle pouczanie ile zapoznanie dziecka z doświadczeniami, zdarzeniami i przeżyciami innych ludzi. Dziecko poznaje w bajce początkowo bardzo pierwotne typy. Typ istot dobrych i złych, przydatnych i szkodliwych, pilnych i leniwych, bogatych i biednych. Stopniowo bajka ukazuje różne postacie bohaterów – jedne zyskują sympatię, a drugie nie. W ten sposób przygotowuje do wytworzenia własnych ideałów, nadających później, w okresie młodzieńczym zasadniczy kierunek jego dążeniom.

Zasadniczą rolę, w poznaniu bajki, odgrywa forma jej przekazu. Możemy ją usłyszeć z taśm magnetofonowych, nagrań kasetowych, filmów, w radiu, telewizji. Należy jednak pamiętać, że przekaz techniczny nigdy nie może zastąpić żywego słowa. „Bez względu na to, ile masz zajęć, najważniejszą rzeczą, jaką możesz zrobić dla przyszłości swego dziecka, oprócz okazywania mu miłości przez przytulenie, jest codzienne głośne czytanie oraz radykalne ograniczenie telewizji”. Te słowa Jima Trelease’a, autora Podręcznika głośnego czytania, stały się mottem kampanii „Cała Polska czyta dzieciom”. Sukces tego przedsięwzięcia pokazał, jak wielka jest w dzieciach potrzeba kontaktu z literaturą, a rodzicom i wychowawcom przypomniał, że czytanie jest inwestycją w przyszłość naszych dzieci, kapitałem z którego będą korzystać przez całe życie.

Spośród licznych zalet głośnego czytania dziecku wymienić można m.in. budowanie mocnej więzi między dorosłym a dzieckiem, dobry wpływ na emocje, język, pamięć, koncentrację, myślenie i wyobraźnię, pomoc w kształtowaniu wartości moralnych, wychowaniu i nauce, a także, jakże potrzebne dla prawidłowego rozwoju dziecka, poczucie bezpieczeństwa.

Wydawałoby się, że w dobie dzisiejszych czasów, chyba już nikogo nie trzeba  przekonywać, że ci, którzy więcej czytają, więcej wiedzą, rozumieją, mądrzej postępują, lepiej potrafią zrozumieć siebie i innych. Tymczasem skierowanie ankiet do rodziców, jednej z grup przedszkolnych, wykazało jak jest w rzeczywistości. Wynika z nich, że 80% dzieci spędza swój wolny czas przed  komputerem, telewizorem oglądając różnego rodzaju filmy, bajki niosące nierzadko lęk, gniew, agresję, nie zna tytułów bajek, baśni korzystnie wpływających na ich rozwój, nie spędza wolnego czasu na wspólnym z rodzicami czytaniu książek.

Starając się sprostać zaistniałemu problemowi postanowiłam zwrócić uwagę dzieci oraz rodziców na znaczenie literatury w rozwoju dziecka poprzez opracowanie ścieżki edukacyjnej z zakresu czytelnictwa. Głównym bohaterem opracowania był baśniowy krasnal – Koszałek Opałek. To on „oprowadzał” dzieci po licznych ścieżkach, na których widniały drogowskazy z różnorodnymi formami pracy. Dzięki nim może wzrosnąć zainteresowanie książką, a tym samym czytelnictwo wśród dzieci oraz rodziców.

Proponowane formy pracy:

– Strajk przedszkolaka

– Lekcja dla rodziców

„Rola literatury w rozwoju dziecka przedszkolnego”

– Tworzymy własną książkę

– Samodzielne układanie

– Nagrywanie audycji radiowych

– Nawiązanie kontaktu z oficyną wydawniczą

– Współpraca z biblioteką

– Założenie prenumeraty wybranego przez dzieci pisma

– Rozwiązujemy i układamy zagadki

– Prace plastyczne

– Konkursy plastyczne

– Festiwal piosenki

– Organizujemy dni teatru

– Przedszkole odwiedzają

– Bajki czytają, opowiadają …

– Zakładamy Kącik Książki

– Wizyta w księgarni

Realizacja ścieżki edukacyjnej obejmowała cały rok pracy.  Po jej ukończeniu z    radością stwierdziłam, że dzieci potrafią:

Mam nadzieję, że przedstawione osiągnięcia dzieci staną się zachętą do podejmowania  podobnych działań oraz przyczynią się do rozwijania zainteresowań literackich wśród dzieci.