Rodzice w edukacji dziecka
Wstęp Edukacja to ogół warunków, procesów i czynności sprzyjających optymalnemu, adekwatnemu rozwojowi jednostki i grup ludzkich. Zdaniem Z. Kwiecińskiego (1995) człowiek dzięki edukacji staje się świadomym oraz twórczym członkiem wspólnoty społecznej, kulturowej i globalnej. Edukacja pomaga w kształtowaniu człowieka na miarę złożonych wyzwań współczesności. Edukacja człowieka rozpoczyna się od urodzenia i trwa nieprzerwanie przez całe życie. O jej kształcie i efektach decydują w pierwszej kolejności rodzice. Potem edukacja człowieka jest uzupełniana w przedszkolu, szkole, modyfikowana przez zdarzenia losowe, przez uczestnictwo w życiu kraju narodu. Na edukację człowieka mają wpływ również terapeuci, menedżerowie samorządów lokalnych.
Szczególnie rodzice wprowadzający dziecko do życia społecznego powinni mieć świadomość, że lepsza wszechstronna edukacja pomaga dziecku poznawać świat, odróżniać dobo od zła, kreować nową lepszą rzeczywistość, zmieniać życie, rozwijać osobowości oraz daje możliwość zmiany perspektyw poznawczych. W toku badań przeprowadzonych na Lubelszczyźnie wśród rodziców, nauczycieli przedszkola i dzieci w latach 2001- 2004 można wyodrębnić następujące nastawienia rodziców do edukacji dziecka. ?Rodzice ceniący edukację i wiedzę, która ich zdaniem jest wstanie pomnożyć dobrobyt (wartości typu mieć) i dobrostan (wartości typu być) człowieka. To rodzice, którzy dużo czasu poświęcają dziecku, czytają czasopisma opisujące rozwój dziecka, poszerzają własną wiedzę psychologiczną i pedagogiczną, dbają o jakość kontaktów z dzieckiem, aktywnie organizują jego czas, świadomie wybierają środowisko wychowawcze (przedszkole a potem szkołę), rozwijają twórczą wyobraźnie dziecka i inwestują w jego edukację. Dziecko jest aktywnie wspierane przez rodzinę w każdym memencie swojego rozwoju. ? Rodzice ceniący edukację dziecka. To ludzie zapracowani, zajęci licznymi sprawami, którym brakuje czasu, umiejętności lub chęci, aby osobiście dbać o edukację własnego dziecka. Przerzucający trud wychowania dziecka na innych: nianie, dziadków, przedszkole, szkołę. Ich odpowiedzialność ogranicza się do wyboru przedszkola (dlatego śledzą w mediach rankingi przedszkoli) i finansowego wsparcia placówki. ?Rodzice, którzy nie widzą dla swoich dzieci perspektyw rozwoju. To rodzice obarczeni trudami życia codziennego (brakiem pracy, brakiem dochodów, brakiem należytego wykształcenia, permanentną groźbą utratą pracy). Kochają swoje dzieci, ale nie potrafią ich należycie wspierać. ?Rodzice nie dbający, z różnych „powodów”, o dziecko, o zaspokojenie jego potrzeb i edukację. Z badań można wnioskować, że większość rodziców w niedostatecznym stopniu wspiera dziecko w procesie rozwoju i wychowania lub nadmiernie akcentuje niektóre sfery np. kształcenie i pomija inne procesy np. etatyzację, humanizację, hominizację. Implikuje to m.in. narastanie patologii i zagrożeń dzieci i młodzież. Nauczyciele i środki masowego przekazu coraz częściej donoszą o nieskuteczności oddziaływań placówek oświatowych i wychowawczych już na poziomie przedszkola. Zbyt dużo dzieci w grupach przedszkolnych charakteryzuje się niedostosowaniem emocjonalnym do bycia w grupie rówieśniczej, nadpobudliwością czy zachowaniami agresywnymi. Należy przyjąć tezę, że większości współczesnych rodzin potrzebuje wsparcia wiele środowisk np. placówki przedszkolne, szkoły, środki masowego przekazu, środowiska lokalne, stowarzyszenia, organizacje pozarządowe, ośrodki opiekuńczo – wychowawcze, domy kultury, ośrodki pomocy społecznej, placówki kulturalne np. muzea powinny tworzyć lobby na rzecz rodziny. Celem takiej działalności powinno być:
– eksponowanie praw i obowiązków rodziców,
– akcentowanie wymagań społeczeństwa wobec rodziców,
– podkreślanie znaczenie wczesnej stymulacji dziecka w rodzinie,
– pomoc rodzinom ubogim i patologicznym.
W artykule pragnę przedstawić zadania nowoczesnego przedszkola w budowaniu nowego obrazu rodzica – wychowawcy własnego dziecka. Przedszkole może włączyć się w tą działalność proponując:
– rozszerzenie praw rodziców w przedszkolu,
– zmianę roli rodziców w przedszkolu,
– tworząc programy edukacyjne wspierające dziecko z uwzględnieniem pracy rodziców i przedszkola.
Takie holistyczne podejście pozwoli dotrzeć do rodziców z różnych środowisk, do rodziców o zróżnicowanych aspiracjach edukacyjnych wobec dziecka i opiekunów o różnych możliwościach finansowo – organizacyjnych. Prawa rodziców w przedszkolu Przemiany oświatowe dokonujące się w Polsce na tle zmian społecznych i ekonomicznych otworzyły możliwość demokratyzacji życia we współczesnym przedszkolu i szkole. Powołując się na przyjęte przez nasz kraj dokumenty międzynarodowe a także polską Konstytucje i Ustawę o Systemie Oświaty, akcentujące prawo rodziców do pierwszeństwa wychowania oraz współuczestnictwa w procesie edukacyjny, swoich dzieci, coraz głośniej wypowiadane są postulaty urzeczywistnienia idei podmiotowości rodziców w przedszkolu i szkole. Obecnie rodzice w przedszkolu mają prawo (w większym lub mniejszym zakresie) do: Przedstawiania własnych oczekiwań odnośnie pracy i funkcjonowania placówki na temat: .czasu przebywania dziecka w przedszkolu, .godzin otwarcia, .częściowo wysokości opłat i zagospodarowania środków finansowych, .wyżywienia dzieci i organizacji posiłków, .form odpoczynku dzieci (leżakowanie, zabawy relaksacyjne), .wprowadzenia zajęć dodatkowych, kontroli ich jakości i wysokości opłat, .organizacji uroczystości przedszkolnych, .reorganizacji planu dnia, .zasad i praw obowiązujących na terenie placówki oraz norm i wartości proponowanych w planie wychowawczym przedszkola, .misji przedszkola, planu pracy w bieżącym roku, rozkładu pracy na poszczególne miesiące, .organizowanych w danym tygodniu sytuacji edukacyjnych, .organizacji i przebiegu planowanych remontów i zakupów, które będą realizowane przy wsparciu rodziców, .prac na rzecz przedszkola, do których będą zapraszani rodzice. (Andrzejewska 2003) Udziału w opiniowaniu projektów zmian związanych z: oinnowacjami pedagogicznymi (nowe metody i formy pracy pedagogicznej), oprogramami autorskimi przedszkoli, odoborem tzw. „książek pomocniczych” do pracy z dzieckiem, ozakupem pomocy i środków dydaktycznych, oorganizacją placówki. Rzetelnej informacji o działalności przedszkola. Informacje dotyczą m.in: .praw rodziców odnośnie współdecydowania w sprawach edukacji własnych dzieci, .działalności i pracy organów prowadzących przedszkole, .kompetencji komitetu rodzicielskiego i rady rodziców, .organizacji placówki: wykształceniem kadry, obowiązków poszczególnych pracowników (personelu pedagogicznego i obsługi), ilością i liczebnością grup, godzinami pracy, organizacją dnia w przedszkolu, .założonej przez placówkę na dany rok misji przedszkola, .planu pracy w bieżącym roku, rozkładu pracy na poszczególne miesiące, planu wychowawczym przedszkola, .tematyki realizowanych w danym tygodniu zajęć dydaktyczno – wychowawczych, .potrzeb przedszkola (planowanych remontów, zakupów pomocy dydaktycznych, , które będą realizowane przy wsparciu rodziców), .organizacji planowanych uroczystości przedszkolnych i świąt, .prac wykonywanych przez rodziców na rzecz przedszkola.(Andrzejewska 2003) Rodzic poznaje nowe środowisko własnego dziecka poprzez: „kącik dla rodzica”, „otwarte drzwi przedszkola”, zebrania ogólne, gazetki i foldery informacyjne przedszkola, czasopisma wydawane przez dzieci i nauczycieli, raporty przedszkola, kalendarze przedszkolne, strony internetowe, zajęcia otwarte. Uzyskania potrzebnej wiedzy z zakresu edukacji przedszkolnej dziecka poprzez szeroko rozumianą pedagogizację. Rodzice od nauczycieli oczekują fachowej wiedzy na temat:
– rozwoju fizycznego i psychicznego dziecka,
– funkcjonowania w grupie rówieśniczej,
– zdrowego stylu życia,
– wpływ wybranych programów telewizyjnych na kształtowanie się psychiki dziecka,
– zasady skutecznej komunikacji w rodzinie,
– mocnych i słabych stron dziecka,
– przygotowania dziecka do nauki w szkole
– możliwości integracji zabiegów wychowawcze,
– warunków potrzebnych do wielostronnego rozwoju dziecka,
– sposobów aktywnego spędzenia czasu z dzieckiem,
– sposobów zmiany relacji między dziećmi a dorosłymi,
– nowych metod dydaktycznych i wychowawczych.
Rodzice mają prawo uczestniczyć w różnych formach pedagogizacji np. w:
– eksponowanie praw i obowiązków rodziców,
– akcentowanie wymagań społeczeństwa wobec rodziców,
– podkreślanie znaczenie wczesnej stymulacji dziecka w rodzinie,
– pomoc rodzinom ubogim i patologicznym.
W artykule pragnę przedstawić zadania nowoczesnego przedszkola w budowaniu nowego obrazu rodzica – wychowawcy własnego dziecka. Przedszkole może włączyć się w tą działalność proponując:
– rozszerzenie praw rodziców w przedszkolu,
– zmianę roli rodziców w przedszkolu,
– tworząc programy edukacyjne wspierające dziecko z uwzględnieniem pracy rodziców i przedszkola.
Takie holistyczne podejście pozwoli dotrzeć do rodziców z różnych środowisk, do rodziców o zróżnicowanych aspiracjach edukacyjnych wobec dziecka i opiekunów o różnych możliwościach finansowo – organizacyjnych. Prawa rodziców w przedszkolu Przemiany oświatowe dokonujące się w Polsce na tle zmian społecznych i ekonomicznych otworzyły możliwość demokratyzacji życia we współczesnym przedszkolu i szkole. Powołując się na przyjęte przez nasz kraj dokumenty międzynarodowe a także polską Konstytucje i Ustawę o Systemie Oświaty, akcentujące prawo rodziców do pierwszeństwa wychowania oraz współuczestnictwa w procesie edukacyjny, swoich dzieci, coraz głośniej wypowiadane są postulaty urzeczywistnienia idei podmiotowości rodziców w przedszkolu i szkole. Obecnie rodzice w przedszkolu mają prawo (w większym lub mniejszym zakresie) do: Przedstawiania własnych oczekiwań odnośnie pracy i funkcjonowania placówki na temat: .czasu przebywania dziecka w przedszkolu, .godzin otwarcia, .częściowo wysokości opłat i zagospodarowania środków finansowych, .wyżywienia dzieci i organizacji posiłków, .form odpoczynku dzieci (leżakowanie, zabawy relaksacyjne), .wprowadzenia zajęć dodatkowych, kontroli ich jakości i wysokości opłat, .organizacji uroczystości przedszkolnych, .reorganizacji planu dnia, .zasad i praw obowiązujących na terenie placówki oraz norm i wartości proponowanych w planie wychowawczym przedszkola, .misji przedszkola, planu pracy w bieżącym roku, rozkładu pracy na poszczególne miesiące, .organizowanych w danym tygodniu sytuacji edukacyjnych, .organizacji i przebiegu planowanych remontów i zakupów, które będą realizowane przy wsparciu rodziców, .prac na rzecz przedszkola, do których będą zapraszani rodzice. (Andrzejewska 2003) Udziału w opiniowaniu projektów zmian związanych z: oinnowacjami pedagogicznymi (nowe metody i formy pracy pedagogicznej), oprogramami autorskimi przedszkoli, odoborem tzw. „książek pomocniczych” do pracy z dzieckiem, ozakupem pomocy i środków dydaktycznych, oorganizacją placówki. Rzetelnej informacji o działalności przedszkola. Informacje dotyczą m.in: .praw rodziców odnośnie współdecydowania w sprawach edukacji własnych dzieci, .działalności i pracy organów prowadzących przedszkole, .kompetencji komitetu rodzicielskiego i rady rodziców, .organizacji placówki: wykształceniem kadry, obowiązków poszczególnych pracowników (personelu pedagogicznego i obsługi), ilością i liczebnością grup, godzinami pracy, organizacją dnia w przedszkolu, .założonej przez placówkę na dany rok misji przedszkola, .planu pracy w bieżącym roku, rozkładu pracy na poszczególne miesiące, planu wychowawczym przedszkola, .tematyki realizowanych w danym tygodniu zajęć dydaktyczno – wychowawczych, .potrzeb przedszkola (planowanych remontów, zakupów pomocy dydaktycznych, , które będą realizowane przy wsparciu rodziców), .organizacji planowanych uroczystości przedszkolnych i świąt, .prac wykonywanych przez rodziców na rzecz przedszkola.(Andrzejewska 2003) Rodzic poznaje nowe środowisko własnego dziecka poprzez: „kącik dla rodzica”, „otwarte drzwi przedszkola”, zebrania ogólne, gazetki i foldery informacyjne przedszkola, czasopisma wydawane przez dzieci i nauczycieli, raporty przedszkola, kalendarze przedszkolne, strony internetowe, zajęcia otwarte. Uzyskania potrzebnej wiedzy z zakresu edukacji przedszkolnej dziecka poprzez szeroko rozumianą pedagogizację. Rodzice od nauczycieli oczekują fachowej wiedzy na temat:
– rozwoju fizycznego i psychicznego dziecka,
– funkcjonowania w grupie rówieśniczej,
– zdrowego stylu życia,
– wpływ wybranych programów telewizyjnych na kształtowanie się psychiki dziecka,
– zasady skutecznej komunikacji w rodzinie,
– mocnych i słabych stron dziecka,
– przygotowania dziecka do nauki w szkole
– możliwości integracji zabiegów wychowawcze,
– warunków potrzebnych do wielostronnego rozwoju dziecka,
– sposobów aktywnego spędzenia czasu z dzieckiem,
– sposobów zmiany relacji między dziećmi a dorosłymi,
– nowych metod dydaktycznych i wychowawczych.
Rodzice mają prawo uczestniczyć w różnych formach pedagogizacji np. w:
- Kontaktach indywidualnych
- Zebraniach rodzicielskich typu spotkania rodziców z udziałem specjalisty,
- Spotkaniach popołudniowych. „Klub Super Rodzica” (M. Sitarczyk, 2001, „Prezentacje rodzin”, spotkania towarzyskie np. „pląsy przy ognisku”, wspólne zabawy na łące, rajd rowerowy,
- Giełdach prac dzieci,
- Zajęciach otwartych prowadzonych metodami aktywizującymi (zajęciach ruchowych, zabawach rodziców dziećmi np. zabawy w teatr, improwizacjach muzycznych, plastycznych.
- Zajęciach warsztatowych o charakterze treningu umiejętności wychowawczych.
- Korespondencji
- „Programu adaptacyjnego dla dzieci i rodziców nowoprzyjętych”,
- Biblioteki dla rodziców,
- Organizacji uroczystości i innych ważnych dni w życiu dziecka,
- Wspólnym świętowaniu i wspólnych wyjazdach,
- Wspólnego udziału w akcjach społecznych i pracy na rzecz innych. (J. Andrzejewska 2003, s.229- 230.) Zmiana roli rodzica w przedszkolu Wszystkie ww. posunięcia rzeczywiście zwiększają prawa rodziców natomiast nie uczą odpowiedzialności za edukację i wychowanie własnego potomstwa. W celu większego zaangażowania rodzica oraz uświadomienia mu odpowiedzialności za losy, życie i sukcesy swojego dziecka wskazane jest przeorganizowanie przedszkola w ten sposób, aby rodzic był włączony w system edukacji przedszkolnej dziecka. Pomimo wielu korzystnych zmian ciągle ogranicza się lub marginesuje się znaczenie rodziców w procesie wychowania. Sprowadza się rodzica do roli opiekuna dziecka, do roli „widza” zajęć otwartych, biernego uczestnika „życia przedszkolnego” lub odbiorcy – słuchacza informacji od nauczyciela. „Przedszkole przyszłości”, powinno założyć , że:
- Powinnością przedszkola jest rozwijanie w dziecku tego, w co wyposażyli dziecko rodzice. Obecnie: Przedszkole nie docenia wieloletnich osiągnięć rodziców w wychowaniu dzieci. Podkreśla ich błędy wychowawcze, problemy dydaktyczne i niedociągnięcia.
- Przedszkole ma eksponować różnorodność rodzin (wiele kultur, wiele religii, wiele języków, różne doświadczenia i zainteresowania). Współczesna cywilizacja podkreśla ogromne znaczenie dla edukacji człowieka różnic kulturowych, etnicznych, religijnych i światopoglądowych. (Nikitorowicz J. 2002) Obecnie: Przedszkole uniformizuje dzieci i rodziny narzucając dominującą kulturę.
- Podstawową grupą wychowawczą jest rodzina. Dziecko w przedszkolu pełni podwójną rolę dziecka i przedszkolaka. Obecnie: Przedszkole akcentuje grupę rówieśniczą.
- Przedszkole akcentując funkcje dydaktyczne i wychowawcze wspiera dziecko w jego rozwoju Obecnie: Przedszkole akcentując funkcje opiekuńcze wspiera rodziców pracujących zawodowo
- Rodzic to partner wspierający nauczyciela i dziecko. Obecnie: Rodzic to „widownia” pracy pedagogicznej nauczyciela
- Przedszkole i rodzice wyznaczają cele pracy wychowawczej przedszkola. Obecnie: Przedszkole uzurpuje prawo do wytyczania celów wychowania i edukacji.
- Realizacja założeń należy do partnerów rodzica i nauczyciela. Obecnie: Realizacja założeń leży po stronie przedszkola, rodzic wspiera przedszkole.
- Przedszkole inicjuje działania edukacyjne ze względu na profesjonalizm kadry. Obecnie: Przedszkole zwalnia rodzica z edukacji dziecka w myśl słów „Pójdziesz do przedszkola TAM cię wychowają”.
- Rodzice wspierani przez nauczyciela wypełniają obowiązek wychowania i edukacji dziecka. Obecnie: Przedszkole przejmuje obowiązek wychowania i edukacji dziecka.
- Dziecko ma być zaciekawiane i rozbudzane poznawczo w domu i przedszkolu. Obecnie: Dziecko musi zdobywać dużo umiejętności i wiadomości.
- Pomoc rodzica to przede wszystkim indywidualna praca z dzieckiem w domu Obecnie: Pomoc rodzica ogranicza się do wsparcia finansowego lub organizacyjnego podczas wycieczek, uroczystości.
- Rodzice i nauczyciele uczą tych samych zasad. Są one stałe i obowiązują w domu i placówce. Obecnie: Przedszkole uczy dziecko przestrzegania szeregu zasad. Rodzic nie zawsze zna te zasady a sporadycznie je wdraża do życia domowego. Efektem jest „podwójne wychowanie”.
- Rodzic uczestniczy w takich samych warsztatach jak dziecko. (Sitarczyk M., 2001) Obecnie: Rodzic jest obserwatorem zajęć warsztatowych.
- Aranżacja przestrzeni edukacyjnej przedszkola i domu wycisza dziecko, umożliwia skupienie się na pracy (minimalizm bodźców). Obecnie: Aranżacja przestrzeni edukacyjnej przedszkola i domu pobudza dziecko, powoduje jego rozdrażnienie (cywilizacja nadmiaru bodźców).
- Rodzic dostaje informację : na temat osiągnięć swojego dziecka (teczka prac), zadań, które może wykonać z dzieckiem (propozycje prac plastycznych, ćwiczeń.), zadań, które należy wykonać w domu (utrwalić wiersz i piosenkę, dokończyć pracę plastyczną.) Obecnie: Przedszkole informuje rodzica o: osiągnięciach dziecka na tle grupy (wystawy prac), tematyce realizowanej w przedszkolu (tablice ogłoszeń), o zrealizowanych zdaniach (nauczyliśmy wiersz, piosenki, liter, wykonaliśmy pracę plastyczną.
- Przedszkole buduje autorytet rodzica poprzez włączanie w proces edukacji dziecka Obecnie: Przedszkole buduje własny autorytet. Tylko nauczyciele – profesjonaliści mogą uczyć dzieci.
- Między rodzicami a nauczycielem panuje klimat wspólnej pracy, realizacji zadania, zaufania Obecnie: Klimat rywalizacji między przedszkolami i nauczycielami, zbiegania o względy rodziców i dzieci.
- Rodzic prowadzi dialog z nauczycielem, jest słuchany i rozumiany. (Sawicki M., 1996) Obecnie: Rodzic prowadzi „dialog z arbitrem” i ma świadomość, że nauczyciel nie zawsze go słucha, ale często udziela rad. Nowe umiejscowienie rodzica w systemie edukacyjnym przedszkola wyznacza inną jakość relacji rodzice – przedszkole. W „przedszkolu przyszłości” współdziałanie środowiska przedszkolnego i rodzinnego ma na celu realizację wielu zadań i funkcji. Współpraca rodziców i nauczycieli powinna:
- Wspierać rodzica, dziecko i nauczyciela w procesie edukacji.
- Rozwijać dzieci, rodziców i nauczycieli. Rodzice muszą nadążyć za zmianami w dziecku, dostosowywać metody postępowania do wieku rozwojowego dzieci. Nauczyciele muszą poszerzać własne horyzonty poznawcze.
- Informować rodziców m.in. o rodzajach aktywności dziecka, o umiejętnościach i zdolnościach, o skokach rozwojowych, o programach realizowanych w przedszkolu, o wymaganiach przedszkola, o organizacji przedszkola, o mocnych i słabych stronach dziecka, o różnicach indywidualnych między wychowankami.
- Weryfikować wyobrażenia rodzica o dziecku i pracy przedszkola.
- Poprawić wiedzę potoczną „mentalną” rodziców na temat wychowania dziecka.
- Objaśniać rodzicom mechanizmy pewnych zachowań społecznych.
- Pokazywać rodzicom sposoby postępowania w sytuacjach nietypowych, trudnych.
- Motywować rodzica, dzieci i nauczycieli do pracy, nauki, wiary we własne siły, wiary w sukces.
- Mobilizować rodzica, dziecko i nauczyciela do pracy nad sobą.
- Ćwiczyć umiejętności pedagogiczne rodziców. Efektem tych zabiegów jest rodzic wychowujący i wspierający dziecko.
- Doradzać rodzicom wybór adekwatnych do dziecka metod nauczania i wychowania dziecka. (Uszyńska – Jamroc J., 2003)
- Informować nauczyciela o uzdolnieniach i możliwościach dziecka.
- Pomagać w diagnozie sytuacji socjalnej dziecka w rodzinie. Badanie sytuacji dzieci z rodzin biednych, patologicznych oraz pomoc tym dzieciom i rodzinom poprzez wielostronne wsparcie socjalne.
- Kompensować braki w wiedzy rodzica i nauczyciela na temat edukacji dziecka (np. dziecka utalentowanego, zdolnego, „przeciętnego”, o specyficznych potrzebach edukacyjnych).
- Korygować: nieprawidłowości rozwojowe, negatywne postawy wobec napotykanych trudności i niepowodzeń, nieprawidłowości w przebiegu procesów socjalizacyjnych, niekorzystny rozwój społeczny dzieci („dziecko telewizyjne”, „komputerowe”, samotne, wyizolowane, genialne),
- Pomagać w prowadzeniu terapii pedagogicznej i psychologicznej rodziny.
- Umożliwiać demokratyzację życia poprzez zawieranie kontraktów nauczyciel – rodzic – dziecko na temat zasad obowiązujących w grupie. Należy z jednej strony zwrócić uwagę, iż efektywne wspomaganie rozwoju dziecka jest możliwe jedynie poprzez koordynację procesu edukacji przedszkolnej i edukacji rodzinnej, a z drugiej strony coraz częściej całe rodziny potrzebują szerokiej pomocy i wówczas należy przekształcić przedszkola w placówki – ośrodki wspierający całą rodzinę małego dziecka. Programy edukacyjne Trzecim elementem działań przedszkola na rzecz rodziny powinno być tworzenie programów edukacyjnych, wspierających dziecko z uwzględnieniem aktywnego współuczestnictwa rodziców. Po latach przejmowania odpowiedzialności za wyniki nauczania, wychowania i edukację młodego pokolenia przez państwo i instytucje oświatowe nadszedł czas uświadomienia rodzicom, że dobra edukacja dziecka zależy w głównej mierze od ich postaw i pracy. Program „Wspólnie z rodzicami” zakłada, że edukacja dziecka rozpoczyna się w rodzinie i rodzice mają świadomość, że przedszkole stanowi wsparcie ich dotychczasowych działań. W trakcie realizacji programu rodzice razem z nauczycielem wprowadzają dziecko w świat życia społecznego. W toku skorelowanych działań domu rodzinnego i przedszkola dziecko:
- poznaje problemy globalne w tym zagadnienia z zakresu: ekologii, kształtowana więzi cywilizacyjnej (pomoc ludziom ubogim, głodującym), zagrożeń związanych z telewizją, Internetem, grami komputerowymi -globalizacja.
- poznaje problematykę państwa i jego suwerenności, kształtuje postawę patriotyzmu, przywiązania do regionu i „małej ojczyzny” – etatyzacja.
- poznaje problematykę narodu, jego tradycji, swoistości kulturowej, więzi i odrębności, kształtuje tożsamość i odrębność narodową, postawę przywiązanie do języka, religii i obyczajów – nacjonalizacja
- poznaje zasady wspólnoty przedszkolnej, standardy życia w grupie, kształtuje umiejętności współdziałania z rówieśnikami i rodzicami – kolektywizacja
- poznaje problematykę organizacji pracy, znaczenia pracy w życiu ludzi, dyscypliny pracy, przygotowania miejsca pracy, kształtuje postawę szacunku do pracy innych – polityzacja (biurokratyzacja, profesjonalizacja)
- poznaje problematykę, grupy rówieśniczej, grupy przedszkolnej i „podwórkowej”, poznaje zasady życia rodzinnego, historię rodziny, sposoby spędzania czasu w rodzinie – socjalizacja
- poznaje rolę sztuki w życiu człowieka, wartości uniwersalne, kształtuje postawę szczególnej wrażliwości na piękno – inkulturacja oraz poznaje odrębność i tożsamość każdego człowieka, prawa dziecka – personalizacja
- poznaje role społeczne i działanie systemu prawnego, kształtuje postawę i wartości – wychowanie i jurydyfikacja
- kształtuje wybrane umiejętności i nawyki – kształcenie oraz poznaje wartości ogólnoludzkie (partnerstwo, przywiązanie, uczciwość) – humanizacja
- poznaje problematykę: higieny, zdrowia, edukacji prozdrowotnej, potrzeb człowieka, roli sportu w życiu człowieka – hominizacja Zakończenie Edukacja wdraża jednostkę i grupy społeczne do samorealizacji i autokracji siebie i świata. W tym procesie zaspokajane są potrzeby jednostki, człowiek staje się wolny, odpowiedzialny, posiada możliwości wyboru, zna swoje ograniczenia i obszary, które może przekształcać. Takiej edukacji chciałabym życzyć wszystkim dzieciom, ich rodzicom i społeczeństwu.
